Enerji zammı ne anlama geliyor

Geçtiğimiz hafta Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK ) 1 Ekim 2023 gününden geçerli olmak üzere elektrik ve doğalgaz fiyatlarında bir düzenleme yaptı.

Düzenleme deniyor, çünkü tüm tarife gruplarına zam yapılmadı, sadece sanayide kullanılan elektrik ve doğalgaz fiyatlarına yüzde 20 zam yapıldı.

Öncesini de bir hatırlayalım isterseniz. Tüketici birim fiyatlarında nihai bedeldeki değişiklik, en son yüzde 15 lik indirim ile 1 Nisan 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yapılmıştı. Sonrasında 1 Temmuz 2023 tarihinden geçerli olmak üzere bir düzenleme yapılmıştı ama bu düzenlemede aktif enerji bedeli ve dağıtım bedellerinin birim fiyatları değişmiş, tüketim abonelerinin hiçbir grubu bu düzenlemeden etkilenmemiş, fiyatlar tüm abone gruplarında sabit kalmıştı.

Öncelikle şunu bilelim, zammı yapan EPDK. Bir tüketici olarak sadece faturalarımıza odaklandığımız için madalyonun diğer yönünü pek göremiyoruz herhalde…

EPDK; sadece tüketici tarafının birim fiyatını belirlemekle kalmıyor, diğer taraftan üretilen, ithal/ihraç edilen, depolanan enerji için de birim fiyat belirliyor, kurallar oluşturuyor.

Ülkemizde tüketilen enerji kaynakları bedelleri sübvanse ediliyor. Konut tüketimlerindeki sübvanse daha yüksek, ticarethaneler için konuta göre daha az, sanayi tüketimleri için ise en az… Ancak az ya da çok hepsinde sübvanse var.

Enerji sektörü içerisindeki tüm ilgililer Türkiye’de gerek elektrik ve gerekse doğalgaz birim fiyatının uluslararası piyasanın altında olduğunu ve bir düzenlemeye gidileceği beklentisi içindeydiler.

AB ülkelerinde enerji krizi nedeniyle elektrik ve doğal gaz fiyatlarında hızla artış yaşanan dönemde konutlarda en ucuz elektriği kullanan ülke kWh başına 0,11 Euro ödeyen Macaristan, en pahalı elektriği kullanan ülke ise kWh başına 0,59 Euro ödeyen Danimarka olmuştu. Doğalgazda ise konutlarda en ucuz doğalgaz kullanan ülke kWh başına 0,04 Euro ödeyen Macaristan, en pahalı doğalgazı kullanan ülke ise kWh başına 0,28 Euro ödeyen İsveç oldu.

Avrupa’da bu dönemde konutlarda ortalama kWh başına fiyat elektrikte 0,23 Euro ve doğalgazda 0,11 Euro oldu.

Enerjide dışa bağımlılığı devam eden ülkemizde birim fiyatlar mecburen uluslararası fiyatlara bağımlı olarak belirleniyor. Son süreçte ülkemizde enerji sektörü içerisindeki ilgililerce beklenen oranda zam gerçekleşti. Yine beklendiği gibi konutlarda zam yapılmaksızın yani konut tarifelerinde aynı oranda sübvanseye devam edilmek üzere sadece sanayi tarifesine zam yapıldı.

Normal şartlarda maksimum yüzde otuzu geçmeyecek bir zam beklentisi daha var. Öte yandan bu zammın yakın gelecekteki yerel seçimlerin sonrasına ertelenme beklentisi de yüksek.

Ürettiğimiz enerjiyle kendi kendimize yetecek hale gelmedikçe bu senaryolar devam edecek.

Her alanda daha fazla üretmek ümidiyle sağlıcakla kalın.

Elektrik Yüksek Müh. & İşletme Bilim Uzmanı